Ngày 22/7, Liên đoàn Luật sư Nhật Bản (Nichibenren) đã ra tuyên bố phản đối “Kế hoạch Zero người lưu trú bất hợp pháp” do Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Nyukan) công bố vào tháng 5, cho rằng kế hoạch này có thể dẫn đến việc trục xuất cả những người nước ngoài lẽ ra cần được bảo vệ.
Lo ngại kế hoạch gây kỳ thị và xâm phạm nhân quyền
Kế hoạch của Nyukan nhấn mạnh rằng “sự hiện diện của những người nước ngoài không tuân thủ quy định đang đe dọa sự an toàn và an tâm của người dân Nhật”, và đưa ra một loạt biện pháp như:
-
Đẩy nhanh triển khai hệ thống xác thực điện tử trước khi nhập cảnh (ETAS),
-
Rút ngắn thời gian xét duyệt đơn xin tị nạn,
-
Thúc đẩy việc trục xuất bằng chi phí quốc gia có áp giải.
Mục tiêu là đến năm 2030 sẽ giảm một nửa số người bị xác định thuộc diện trục xuất nhưng vẫn đang lưu trú tại Nhật.
Tuy nhiên, Nichibenren cảnh báo rằng kế hoạch này có thể củng cố những định kiến sai lệch như: “người nước ngoài không tuân thủ quy tắc = đe dọa trị an”, từ đó gây ra phân biệt đối xử, kỳ thị và đi ngược với tinh thần sống chung đa văn hóa.
Lo ngại việc xét duyệt đơn tị nạn không công bằng
Tuyên bố của Liên đoàn cũng đặc biệt chỉ trích việc Nyukan xem xét các đơn xin tị nạn theo hướng nghi ngờ “lạm dụng” hệ thống. Họ cho rằng:
“Không phải ai cũng có thể ngay từ đầu trình bày đầy đủ lý do xin tị nạn. Đã có trường hợp bị từ chối ở sân bay, bị tạm giam và sau một tháng bị bác đơn, nhưng sau đó lại được tòa án công nhận là người tị nạn.”
Chỉ riêng năm 2024, đã có 2 trường hợp bị bác đơn xin tị nạn 3 lần nhưng vẫn được tòa án chấp nhận, cho thấy nếu chỉ dựa vào số lần nộp đơn để quyết định việc trục xuất thì có thể vi phạm quyền con người cơ bản.
Không phải ai ở lại bất hợp pháp cũng là người “cố tình vi phạm”
Nichibenren cũng nhấn mạnh rằng có nhiều người không có tư cách lưu trú vì những lý do không do lỗi của bản thân, như:
-
Nạn nhân của buôn người,
-
Người từng bị bạo hành (DV),
-
Người sinh ra và lớn lên tại Nhật, nói tiếng Nhật, đã hòa nhập với xã hội Nhật Bản.
Với những trường hợp như vậy, tổ chức này kêu gọi cần đảm bảo quyền được lưu trú hợp pháp dựa trên luật nhân quyền quốc tế thay vì chỉ trục xuất.
Kết luận: Kế hoạch Zero vi phạm nhân quyền quốc tế
Nichibenren kết luận rằng:
“Kế hoạch Zero của Nyukan đi ngược lại với các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế.”
Họ khẳng định sẽ tiếp tục nỗ lực vì một xã hội nơi quyền bình đẳng được đảm bảo, phân biệt đối xử bị xóa bỏ và mọi người có thể cùng chung sống trong hòa hợp.
Theo: BENGOSHI DOTTO COM